Phấn đấu trở thành nhà tư tưởng của chính mình

TS. Cù Văn Trung

TS. Cù Văn Trung, Chủ tịch Hội đồng Quản trị, Công ty Cổ phần Tư vấn và đào tạo giáo dục, cho rằng, giáo dục cần trang bị cho người học những kiến thức, kỹ năng, thái độ... để tham gia tích cực và có trách nhiệm trong một thế giới đang thay đổi từng ngày.

Báo chí nói về Chúng tôi

Diễn đàn doanh nghiệp

Giáo chức Việt Nam

Quân đội nhân dân

Báo Dân Việt

Khởi nghiệp

Những câu chuyện khởi nghiệp thành công giúp truyền động lực cho bạn.

Làm việc 14 -16h một ngày: Giới trẻ hãy cẩn thận

8 lưu ý khi khởi nghiệp ít vốn

Bí quyết khởi nghiệp để thành công

Khởi nghiệp thì nên kinh doanh gì?

Khởi nghiệp là gì? Hiểu đúng về start up và khởi nghiệp

Phấn đấu trở thành nhà tư tưởng của chính mình

12/12/2025

Trong cuộc sống tôi có dịp gặp những người rất biết biết, nói đến chuyện gì họ cũng có thông tin, thậm trí nhiều sự việc họ biết sớm, biết trước. Thường thì giới kinh doanh, luật sư và nhà báo là những đối tượng nhạy bén hơn cả, tôi cũng rất ngạc nhiên, bất ngờ trước khả năng tìm tòi, khai thác thông tin của họ trong việc nắm bắt các diễn biến, tình hình của đời sống kinh tế xã hội một cách rất kịp thời, nhanh chóng.

Thời gian của chúng ta trong ngày là có hạn, việc đọc, xem tin tức cũng chỉ dành cho những khi rảnh rỗi. Bởi con người trong thời đại ngày nay thường bị công việc cuốn đi, rồi cả việc lo toan cho gia đình, gặp gỡ đối tác, bạn bè. Ấy vậy mà những người tôi quen như đã đề cập trên đây lại có thể thông tỏ nhiều điều đến thế. Đó cũng là một trong những ưu điểm để chúng ta học hỏi, áp dụng nhằm biến mình thành một thực thể thông tin, bể chứa các dữ liệu rồi từ đó nhận thức, định hình thời cuộc và đưa ra các phán quyết trong làm ăn, kinh doanh và thực hành với cuộc sống.

Trước đây tôi rất nể họ, coi đó là những con người sắc sảo, khôn ngoan đến mức mình cũng rụt rè, khép lại. Thường thì ngồi trước học, trò chuyện với họ, tôi chú ý lắng nghe, tôi khiêm tốn và tôi khép nép. Bởi trong thâm tâm mình, họ sắc sảo quá, thực tế quá. Ở góc độ nào đó, tôi cũng ngưỡng mộ họ. Họ có khả năng cập nhật, update một cách rất thần kỳ các kiến thức thường thức hàng ngày đầy tài tình, nhanh chóng... Không ngoại trừ có cả những người tự mãn, chủ quan. Coi những điều mình biết, mình lượm nhắt được là đủ dùng, là lanh lợi và hơn người. Có thể thấy rằng, họ là những đối tượng thông minh, không ít người có thành tựu về kinh tế trong cuộc đời. Điều đó là dễ hiểu vì họ tỉnh táo, thức thời, thậm chí thực dụng đến lạnh lùng.

Tuy nhiên, bằng thời gian, bằng sự trải nghiệm cuộc sống, tôi dần dà không xem đó là sự đề cao, kính vọng. Tôi nhận ra là con người cần phải phấn đấu hơn nữa để mỗi người phải trở thành nhà tư tưởng của chính mình. Họ cần vượt qua các giới hạn, vượt ngưỡng hơn nữa để biến các tri thức của mình trở lên hệ thống. Tức là con người không chỉ “hớt váng” cuộc sống, không chỉ nói những lời tầm phào và “nhận thức bóng”. Một vấn đề, một sự kiện ngoài nói hay thì cần có những thông tin thật sâu, đa sắc cạnh và nhận diện nó với phương pháp khoa học, biện chứng. Phần lớn những đối tượng như tôi kể trên, nói cái gì họ cũng biết, vanh vách nhưng sự biết ấy là không sâu, không làm cho chúng ta thấy sự đi đến cùng của một vấn đề, sự kiện, vụ việc. Đó là sự thiếu hụt, cái hời hợt mà họ chưa vượt ngưỡng để biến các kiến thức của mình thành sản phẩm có chất lượng, có tính hấp dẫn và thuyết phục được những người nghe có tri thức. Những điều này như là lá, là tư duy phần ngọn, nó nhanh tàn, nhanh thành rác, phế phẩm của nhận thức thường thức. Và ở đó, ta thấy những câu chuyện không đầu, không cuối, các vấn đề học đưa ra, bàn thảo và đề cập khó trở thành bài học được đút rút, thành kinh nghiệm chỉ dẫn cho số đông. Nếu không quá có thể gọi là các câu chuyện phiếm, mờ mờ, nhàn nhạt. Chóng quên với mọi người và mọi việc lại qua đi một cách bình thường đúng như tính chất vỉa hè, trà đá.

Đó chính là các mặt hạn chế rất đáng suy ngẫm, đồng thời thông qua câu chuyện ấy, cần khích lệ sự vượt ngưỡng, vươn lên cho những đối tượng và các cá nhân như thế. Vì chỉ khi nào con người biết phấn đấu vượt qua các giới hạn về nhận thức của mình, nhận thức rìa ngoài của các sự kiện, hiện tượng và loại dần tư duy hớt váng vấn đề thì khi ấy chúng ta đã trở thành những nhà tư tưởng cho chính mình. Tư tưởng ấy là sự phân tích, mổ sẻ sâu sắc và phảng phất hàm lượng triết học, chiêm nghiệm và ngẫm nghĩ đã được đúc rút, tổng kết từ thực tiễn và kinh nghiệm cuộc sống.

Và chỉ khi nào làm được như vậy thì chúng ta sẽ tự tin là theo chính mình, không theo ý tưởng, gợi mở của ai cả. Tôi thấy có những doanh nhân đã có thâm niên khởi nghiệp mà vẫn còn áp dụng các bài học ở đâu đó, vẫn trạng thái vị thành niên, vẫn nghe theo các bạn trẻ về tinh thần mãi mãi khởi nghiệp. Họ cũng là những người giỏi giang, họ cũng hiểu biết và nắm bắt thời cuộc nhưng cái ổn định trong nhận thức là chưa có. Cứ thấy chỗ nào hay hay, ý kiến nào nghe đúng đúng là trở ngược, áp dụng. Mỗi cá nhân, tổ chức là một sự khác biệt, về quy mô, về lĩnh vực, về nhân sự và các thứ nữa nên việc vận dụng phương pháp, lý thuyết nào thì chỉ mỗi họ mới biết và vận hành được.

Xa hơn nữa là về các hoài nghi của người trẻ, các bạn mới đi làm, mới ra trường, người ta choáng ngợp trước các lứa đàn anh sắc sảo, hiểu biết nhiều điều và có kinh nghiệm đời sống xã hội, thương trường nên không biết thế nào mà định hình, ứng dụng và nghe theo một số chỉ dẫn. Nếu không có khả năng tự biến các điều mình nghe, học, đọc thành các sản phẩm có ích, rồi của những người đã có tri nhận vượt ngưỡng thì chẳng khác nào đi giữa các bối bong bong của xã hội. Giá trị bài viết chỉ mong cả hai đối tượng tiếp thu và cho nhận đều hiểu ra các căn cứ cơ bản này để dần dần sáng tỏ nhiều mặt giúp chúng ta cùng tựa đỡ cho nhau trong hành trình kiến tạo ở tương lai.